hrvatski

(Re)konstrukcija distopijske protagonistkinje: autonomija tijela u Sluškinjinoj priči (1985) Margaret Atwood

U svojoj knjizi Dystopian Fiction East and West: Universe of Terror and Trial (2001), Erika Gotteleib iznosi teoriju „vječnog ženskog“ prema kojoj se ženski lik iščitava i ispisuje unutar distopijske književnosti prije svega kao protuteža dehumaniziranom svijetu protagonista. Prema Gotteleib, tematika „vječnog ženskog“ prisutna je kod Orwella, Huxleyja, i drugih distopijskih autora (48), u čijim djelima ženski lik najčešće zauzima pasivnu ulogu. U Sluškinjinoj priči, militantna totalitaristička teokracija Gileada, uspostavljena na razrušenim temeljima nekadašnjih Sjedinjenih Američkih Država, uporište je rodne diskriminacije u kojoj su žene zarobljene unutar predodređenih uloga Sluškinja, Marti, Teta, i (Ekono)Supruga. Takva stratifikacija svraća pozornost na problematiku „drugosti“ koju Donna Haraway, u svom djelu A Cybrog Manifesto (1984), definira kao odjeljivanje pojedinaca unutar društva. U Gileadu, do proizvođenja drugosti ne dolazi samo zbog perpetuiranja rodnog esencijalizma koji normira dihotomiju muškarac-žena. S obzirom da je društveni položaj žena unutar Gileada predodređen plodnošću, žene se dijele na one „legalne“, inkubatore u službi reproduktivne ideologije, i one „nelegalne“ ili Nežene, poslane u kolonije gdje su osuđene na čišćenje radioaktivnog otpada do svoje smrti. Ovaj rad propituje rekonstruira li Margaret Atwood kroz modeliranje glavne protagonistkinje, Fredove, teoriju „vječnog ženskog“ – bori li se Fredova protiv dominacije Gileadskog režima ili je pasivna žrtva njegove opresije? Drugim riječima, može li žensko tijelo povratiti autonomiju i tako postati mjesto otpora disciplinskim mehanizmima institucionalnog patrijarhata?

protagonistkinja, distopija, tijelo, autonomija

nije evidentirano