hrvatski

Obrada tla u održivom uzgoju ratarskih kultura istočne Hrvatske

Ekološka i održiva proizvodnja hrane postala je suvremeni trend i šansa razvoja našeg poljodjelstva. U tom smislu izvedena su najnovija istraživanja racionalne obrade tla za ozimu pšenicu, kukuruz i soju u više serija, na više tipova tala na području istočne i središnje Slavonije i Baranje u razdoblju od 1978. &#8211 ; 2001. godine. Osnovna svrha istraživanja bila je zamjena oranja (konvencionalna obrada) drugim načinima obrade tla, kao što su samo tanjuranje ili u kombinaciji s rahljenjem (čizel, gruber, rotosem) ili čak uzgoj usjeva bez obrade tla (zero, tillage), i to samo u jednogodišnjoj smjeni s konvencionalnom obradom ili u višegodišnjem kontinuitetu. Uspjeh reducirane obrade bio je izuzetno ovisan o vremenskim prilikama, odlikama tla (tip tla), gnojidbi, zahtjevima kultura, intenzitetu i duljini trajanja reducirane obrade te uspješnosti suzbijanja korova.. S tanjuranjem iza predusjeva soje prinosi ozime pšenice smanjeni su na glejinom hidromelioriranom tlu 1, 1 do 6, 9% i na lesiviranom pseudoglejenom tlu od 3, 7 do 14, 6 %, dok su na černozemu bili čak veći od 3, 8 do 10, 3%. Kod tanjuranja i rahlenja prinosi su se kretali od &#8211 ; 2, 4% do +1, 6% na lesiviranom pseudoglejnom tlu ili od &#8211 ; 1, 8 do +3% na černozemu. Uporabom multitilera sa čizel motičicama smanjenje je prinosa bilo do 11, 2%. Uzgoj pšenice bez obrade tla dao je smanjenje prinosa na černozemu od 8, 3 do 11, 3%. Kod kukuruza donekle prihvatljivim, pokazalo se samo kratkoročno tanjuranje u smjeni s konvencionalnom obradom, gdje su smanjenja prinosa u odnosu na oranje bila od 0, 37 do 22, 8% na lesiviranom pseudoglejnom tlu i 0, 8% na černozemu. Smanjenje prinosa s višegodišnjim tanjuranjem bilo je čak od 11, 9 do 33, 8% na lesiviranom pseudoglejnom tlu i od 8, 1 do 31, 2% na černozemu. Sa tanjuranjem i rahlenjem to je bilo 9, 7 &#8211 ; 23, 4% na lesiviranom pseudoglejnom tlu, a -18, 6 do +1, 2 % na černozemu. S no-tillage tehnologijom smanjenja prinosa bila su od 24 &#8211 ; 43% na obronačnom pesudogleju, od 21 &#8211 ; 46% na livadskom černozemu i od 8, 6-20, 4% na černozemu, gdje je jedne godine zbog jake suše u nicanju prinos smanjen čak 91%. Kod soje na černozemu iza pšenice uz tanjuranje prinosi su varirali od &#8211 ; 12, 4 do +2, 4%, a uz tanjuranje i rahlenje od &#8211 ; 2, 1 do +2, 4%. Kod no-tillage to je bilo &#8211 ; 4, 5%, a u jakoj suši u nicanju čak &#8211 ; 61, 2%. Ekonomsko-organizacijsko-energetska analiza pokazala je, da su, u odnosu na konvencionalnu obradu, unatoč smanjenju prinosa, neki načini obrade tla na černozemu dali povoljne učinke u smanjenju troškova (13, 6 &#8211 ; 42% kod pšenice i do 3, 5 &#8211 ; 37, 3%, kod kukuruza) i povećanju dobiti (16, 9 &#8211 ; 81, 5% kod pšenice i 3, 6 &#8211 ; 25, 8% kod kukuruza), zbog čega su mnoga rješenja prihvaćena u praksi, posebno u proizvodnji pšenice.

Održiva obrada tla

nije evidentirano