hrvatski

Organski i elementni ugljik u frakcijama lebdećih čestica PM2, 5 i PM1, 0 u zraku Zagreba

Cilj istraživanja bio je ispitati razlike u razinama masenih koncentracija elementnog (EC) i organskog (OC) ugljika u frakcijama lebdećih čestica aerodinamičkog promjera manjeg od 2, 5 μm (PM2, 5) i 1 μm (PM1, 0) u zraku grada Zagreba. Mjerenja su provedena tijekom siječnja i srpnja 2018. godine u sjevernom dijelu grada. 24-satni uzorci frakcija lebdećih čestica PM2, 5 i PM1, 0 sakupljani su iz približno 55 m3 zraka na filtre od kvarcnih vlakana (Pallflex Tissuequartz 2500 QAT–UP, Pall Life Science), prethodno žarene na 850 °C tijekom 3 sata. Sakupljanje frakcija leb- dećih čestica PM2, 5 kao i određivanje njihovih masenih koncentracija provedeno je sukladno normi HRN EN 12341:2014. Sakupljanje i određivanje masenih koncentracija PM1, 0 frakcije lebdećih če- stica provedeno je na isti način. Sadržaj OC i EC u frakcijama lebdećih čestica PM2, 5 i PM1, 0 u zraku određen je metodom termičko-optičke transmisije (TOT) na analizatoru ugljika (Sunset Labo- ratory) s plameno ionizacijskim detektorom korištenjem EUSAAR_2 temperaturnog protokola na način opisan u normi HRN EN 16909:2017. Podaci su statistički obrađeni u računalnom programu STATISTICA 13. Masene koncentracije frakcije lebdećih čestica PM2, 5 kretale su se u rasponu od 4, 1 μg m-3 do 53, 4 μg m-3, dok su za frakciju lebdećih čestica PM1, 0 iznosile od 2, 2 μg m-3 do 34, 7 μg m-3. Rezultati pokazuju statistički značajne razlike masenih koncentracija ugljika u PM2, 5 i PM1, 0 frakcijama leb- dećih čestica s višim vrijednostima zabilježenim u hladnijem u odnosu na topliji period mjerenja. Doprinos ukupnog ugljika ukupnoj masi frakcija lebdećih čestica viši je za frakciju PM1, 0 nego za frakciju PM2, 5 neovisno o periodu mjerenja što se vjerojatno može objasniti činjenicom da je veći dio ugljika sadržan u sitnijim česticama. Vrijednosti omjera masenih koncentracija OC/EC bili su viši od 3 što ukazuje na veći udio SOC (sekundarni organski ugljik) u OC u obje frakcije lebdećih česti- ca u zraku grada Zagreba za provedeno razdoblje mjerenja.

EC ; OC ; omjer OC/EC ; sezonska raspodjela ; SOC

nije evidentirano