hrvatski

Iluminirani rukopisi tzv. Ada grupe, tj. Dvorske škole Karla Velikog

Kako sam naziv kaže, iluminirani rukopisi tzv. Ada grupe ili Dvorske škole Karla Velikoga pripadaju povijesnom razdoblju djelovanja istoimenog cara, a rad te grupe, tj. škole, smješta se u vremenski period od 781. ili 783. godine, pa do kraja trećeg desetljeća 9. stoljeća, tj. najkasnije do 827. godine. Ipak, cijela grupa rukopisa najvjerojatnije je nastala još za života Karla Velikoga, dakle prije njegove smrti 814. godine, pa je to najstarija potvrđena grupa iluminiranih rukopisa u karolinškoj umjetnosti. Drži se da je mjesto nastanka svih tih kodeksa dvorski skriptorij grada Aachena. Ada grupu trenutno čini sedam rukopisa, a to su: Godescalkov evanđelistar, Adin evanđelijar, Dagulfov psaltir, Evanđelijar iz Centule, Evanđelijar iz Lorscha, Harley evanđelijar i Evanđelijar iz Saint-Médard de Soissonsa, te jedan fragment, čija pripadnost ovoj grupi još uvijek nije sa sigurnošću utvrđena, a riječ je o fragmentu iz londonskog British Museuma s prikazom Navještenja Zahariji. Stilski izričaj grupe velikim se dijelom zasniva na linearnom karakteru osnovnog crteža te bogatim i zasićenim kolorističkim obojenjima. Razvoj stila moguće je pratiti od prvih reprezentativnih prikaza u Godescalkovu evanđelistaru, koje odlikuju izražena linearnost i strogi geometrijski oblici, do simboličnih prikaza alegorijâ u Evanđelijaru iz Saint-Médard de Soissonsa, gdje je majstor pokušao uspostaviti privid dubine prostora korištenjem linearne, a ne više obrnute, perspektive. Cijeli razvojni put stila ove škole ogleda se u spoju ranijih utjecaja i uzora, donoseći tako na prostor zapadne Europe novi izričaj nastao na temeljima starih oblikovnih formi. Iza nastanka svih tih rukopisa uvijek se može osjetiti lik samog vladara koji je imao ulogu glavne pokretačke sile, što je i dokazao svojim zalaganjem za umjetnost i kulturu toga vremena, a to se ponajbolje vidi u fenomenu tzv. karolinške renesanse.

iluminirani rukopisi, Karlo Veliki, Aachen, karolinška renesansa, zapadna Europa, Ada grupa ili Dvorska škola Karla Velikoga

nije evidentirano