hrvatski

Arheje Asgard – najbliži prokariotski srodnici eukariota

Asgard arheje nastanjuju raznolika staništa najčešće anoksičnih uvjeta kao što su hidrotermalni izvori te sedimentni morski i slatkovodni okoliši. U takvim okolišnim uvjetima česte su mikrobne interakcije koje su uočene i kod ove skupine, ali još nisu detaljnije istražene. Metabolizam Asgard arheja veoma je raznolik. Određena koljena sposobna su razgrađivati masne i druge organske kiseline, proteine i ugljikohidrate. Ovi organizmi često su fermentativni te tako ovisno o koljenu produciraju acetat, laktat ili etanol. Također, jednim od dvaju tipova Wood–Ljungdahl (WL) puta reduciraju CO2, dok su u nekih koljena zabilježena oba tipa. Posljednje otkriveno koljeno Helarchaeota specifično je jer kodira za metil-CoM enzime slične reduktazi (Mcr) te stoga ima potencijal za oksidaciju ugljikohidrata. U nekih koljena nađen je kompletan set gena za protein RuBisCo tip III i IV te su identificirani novi pigmenti koje sadrže ove arheje - heliorodopsin i schizorodopsin. Mogu sudjelovati i u kruženju dušika i sumpora. Većina ih je obligatno anaerobna, dok linija Heimdallarcheia ima potencijal fakultativno aerobnog metabolizma. U genomu Asgard arheja nađeno je mnogo proteina ESPs za koje se smatralo da postoje samo u eukariota. Najznačajniji su oni za citoskelet, primjerice homolozi aktina, tubulina i profilina te oni za membranski transportni sustav, primjerice male GTP-aze i komponente vezikularnih omotača. Napredak u sekvenciranju molekule DNA te razvitak metagenomskih metoda pružaju podatke o novim arhealnim linijama. Novije filogenetske analize smještaju eukariote unutar Asgard arheja, s koljenom Heimdallarchaeota kao najbližim eukariotskim srodnikom. Sve navedeno pomaže razumijevanju eukariogeneze i postavljanju novih modela ovog ključnog evolucijskog događaja.

arheje, metabolizam, eukariogeneza

nije evidentirano