hrvatski

Interakcija iona selenija i bakra s enzimima jetre šarana (Cyprinus carpio L.)

Selenij i bakar su esencijalni elementi u tragovima koji su u vrlo malim koncentracijama neophodni za normalno funkcioniranje organizma, ali u višim koncentracijama oba elementa mogu biti toksična. U okviru ovog magistarskog rada analizirano je interaktivno djelovanje selenija odnosno bakra i enzima NADPH- i NADH-tetrazolijevih reduktaza, glutation transferaza i peroksidaza u jetri šarana (Cyprinus carpio L.). Šarani su tretirani s 0.1 mg Se odnosno Cu/L vode tijekom 52 dana. Histokemijskim analizama je utvrđeno da tretiranje bakrom nema utjecaja na aktivnost enzima NADPH-tetrazolijeve reduktaze, dok tretman selenijem reducira istu aktivnost, ali samo u jesenskoj sezoni. Prisustvo selenija i bakra uzrokuje značajnije promjene u aktivnosti enzima NADH-tetrazolijeve reduktaze. Oba elementa reduciraju aktivnost enzima u jesenskoj sezoni, a samo kod tretiranja selenijem uočena je pojačana aktivnost u proljetnoj sezoni. NADPH- i NADH-tetrazolijeve reduktaze su enzimi locirani u mitohondrijima, a istraživanja svjetlosnim mikroskopom su pokazala da nema promjena u njihovoj morfologiji kod kontrolnih i kontaminiranih uzoraka. Analitičkom metodom je utvrđeno da oba elementa reduciraju aktivnost glutation transferaza. Prisustvo selenija reducira aktivnost peroksidaza, dok bakar kod kratkotrajne kontaminacija aktivira, a nakon duljeg perioda reducira istu aktivnost. Elektroforetska analiza proteina nije pokazala promjene u njihovom sadržaju u stanici. Na osnovi dobivenih rezultata može se zaključiti da produljena kontaminacija selenijem i bakrom dovodi do kumulativnog efekta, koji se manifestira depresijom aktivnosti enzima koji se normalno uključuju u obrambene reakcije, te tako toksični učinci ovih elemenata dolaze do izražaja.

šaran (Cyprinus carpio L.); selenij; bakar; jetra; NADH- i NADPH-tetrazolijeve reduktaza; glutation transferaze; peroksidaze

nije evidentirano